Để học tốt bộ môn Toán, đối với mỗi học sinh luôn có nhiều cách để tiếp cận kiến thức khác nhau. Tất các sự tiếp thu lĩnh hội kiến thức luôn tập trung về một yêu cầu chính là phải làm sao để hiểu bản chất của bộ môn và từ đó chọn ra phương pháp thích hợp để tiếp cận hay nói cách khác là học bộ môn đó. Đây là 9 giai đoạn để hình thành phương pháp học tập cơ bản hữu dụng nhất cho các em học sinh muốn học tốt môn Toán mà thầy cô muốn chia sẻ:
Giai đoạn 1. Nắm vững lý thuyết, định nghĩa về các dạng toán
Điều tiên quyết ở đây chính là đọc sách giáo khoa bộ môn Toán, vì đây là nền tảng kiến thức cơ bản của bộ môn Toán. Mỗi cuốn sách sách giáo khoa được trình bày với lượng kiến thức đáp ứng năng lực cơ bản của người bắt đầu học và hình thành nên kiến thức từ thấp đến cao.
Đọc và nắm vững được lý thuyết thì các bạn có thể dễ dàng áp dụng để thực hành. Mỗi kiến thức trong sách giáo khoa đều có các ví dụ, các bài toán áp dụng nên môn Toán không giống như những môn xã hội thế nhưng việc ghi nhớ các định nghĩa cũng rất cần thiết.
Đối với bộ môn Toán, nó cũng có một đặc thù đó là môn tự nhiên với nhưng con số, những công thức và những suy luận logic nên đòi hỏi một yếu tố cơ bản của học sinh là chăm thực hành để hình hình kiến thức trau dồi lý thuyết.
Các em cũng nên biết rằng, tất cả các bài toán đều có phương pháp giải và các phương pháp giải đó luôn được hình thành từ các tính chất, định nghĩa. Vậy nên việc nắm vững lý thuyết mới là cốt lõi đầu tiên của người học toán.
Giai đoạn 2. Thực hành luyện giải với nhiều dạng toán khác nhau và sắp xếp lại khung thời gian học hợp lý
Với những lý thuyết đã được học, giờ là thời điểm thích hợp để bắt tay vào thực hành khi bạn đã đầy đủ các hành trang cần thiết đó là những lý thuyết cơ bản.
Có những bạn cứ tập giải suốt ngày nhưng kết quả lại không như mong đợi, vì có một lý do cốt yếu đó là phải xác định được bài tập chúng ta đang giải, đang luyện là loại bài tập gì, chúng có liên quan gì đến kiến thức ta học hay không.
Vậy nên một lời khuyên cho các bạn khi bắt tay vào thực hành giải toán hay luôn nhớ rằng, có thể một bài toán dễ ta có thể lắp ráp vào công thức là ra kết quả, có thế một số bài toán ta phải suy luận thêm một bước, một số bước mới ra được kiến thức cơ bản chúng ta cần. Do đó, khi giải các bạn phải biết mình đang thực hành với dạng toán nào, loại áp dụng định nghĩa, tính chất hay loại toán có công thức đặc biệt. Đây chính là cốt lõi của việc thực hành và ghi nhớ kiến thức.
Một số bạn lại hỏi, vậy các phương pháp đó từ đâu ra, chúng em chỉ học kiến thức sách giáo khoa thì đâu có thấy sách chỉ phương pháp. Với câu hỏi này, thầy cô cũng xin thưa rằng, phương pháp là cách mà chúng ta đúc kết được trong quá trình làm việc để đưa những cách làm của mình về một thể thống nhất và từ đó khi làm công việc đó ta phải biết bắt đầu từ đâu. Môn Toán cũng vậy nên, khi các em giải các bài toán khác nhau về hình thức và nội dung nhưng hàm ý bên trong là yêu cầu làm cùng một việc thì ta có thể gom nó thành một dạng toán để chúng ta dễ thâu tóm kiến thức và cách giải. Ngoài ra bạn không chỉ giải những bài tập có sẵn trong sách giáo khoa, hãy tìm tòi thêm nhiều dạng toán khác nhau trên mạng để hiểu bài hơn.
Một điều quan trọng không thể thiếu nữa, nếu cứ suốt ngày cắm đầu vào giải toán thì liệu có tốt được không. Xin trả lời là không và cách làm tốt là bạn phải tạo cho mình một khung thời gian học hợp lý và có thể xin tư vấn từ các bạn học tốt, từ thầy cô. Cố gắng phân chia thời gian học hợp lý để tránh áp lực bộ môn và kiến thức chồng chất. Phân bố thời gian học một cách hợp lý, tránh học dồn. Việc nhồi nhét kiến thức sẽ khiến bạn nhanh bị nản, mất hứng thú học tập. Cho nên bạn có thể chia nhỏ việc học ra, có thể mỗi ngày dành ra 1 tiếng để học một dạng toán, giải trí 5 phút sau 30 phút học bài.
Giai đoạn 3. Nắm rõ bản chất bộ môn Toán
Không chỉ riêng bộ môn Toán, việc học tốt bộ môn phải bắt đầu từ việc bạn phải hiểu rõ bộ môn đó. Bộ môn đó cung cấp kiến thức gì và chúng ta sẽ tiếp cận nó như thế nào. Việc hiểu rõ bài học đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc học, nếu chỉ dừng lại ở mức hiểu một cách mơ hồ bạn sẽ dễ bị nhầm lẫn các vấn đề cơ bản với nhau. Thế nên phải thật sự hiểu rõ bài học đừng chỉ học vẹt, học đối phó.
Một số bạn cũng đọc nhiều sách Toán để có thêm nhiều phương pháp giải hay nhưng khi áp dụng lại quên và phải xem lại cách giải. Một lý do quan trọng ở đây chính là cốt lõi của việc đọc sách là hiểu nội dung, hiểu bản chất của nó, nó đang cung cấp cho bạn kiến thức gì và để hiểu nó không phải chỉ đọc mà phải áp dụng nhiều lần để làm quen rồi sau đó mới hình thành.
Giai đoạn 4. Thực hành giải toán đảm bảo tính chính xác
Khi bạn đã có đủ kiến thức lý thuyết, phương pháp giải thì việc bạn cần làm lúc này chính là hãy đảm bảo cho mình một thói quen kĩ, chính xác và ngắn gọn. Đôi lúc có nhiều người khuyên đừng nóng vội phải giải từng bước một, đừng vội vàng, chậm mà chắc. Với lời khuyên đó, các bạn phải hiểu rằng chậm ở đây không phải là giải chậm nhất có thể mà là giải đến đâu phải kiểm tra đến đó, đừng làm nhanh rồi chúng ta sẽ không thể nhìn thấy sai sót do mình tạo ra.
Đối với việc giải toán việc cẩn thận xem lại từng bước giải một sẽ giúp bạn sửa chữa và học hỏi thêm được nhiều sau những lỗi sai của mình. Khi làm toán, việc viết ra cách giải vô cùng quan trọng, “làm tắt” chỉ áp dụng cho những bạn đã nắm rõ và thông thạo dạng toán. Thế nhưng những lần đầu bạn nên giải chậm từng bước để rèn luyện kỹ năng thay vì dùng cách làm tắt ngay từ đâu, nó sẽ khiến bạn khó hình dung ra bài toán.
Kĩ năng của bạn sẽ được hình thành từ đây, kiến thức, phương pháp và tính cẩn thận thì bài toán nào các bạn giải được nó sẽ không thể gặp sai sót.
Giai đoạn 5. Giao lưu, hỏi đáp bộ môn
Đôi khi các bạn cứ hay nghĩ rằng khi bạn hỏi bài người khác là mình đang thua họ về kiến thức. Bạn phải tập cách chấp nhận nó, vì bạn đang thua thật đó. Một cách để bạn trở thành người chiến thắng đó là bạn phải tập hỏi khi bạn đang thắc mắc. Vì khi bạn hỏi nhiều người thì bạn đã lĩnh hội được nhiều kiến thức từ nhiều người. Đừng giấu cái dốt, nếu chưa hiểu bài bạn hãy hỏi giáo viên hoặc bạn bè, nếu ngại việc học thì bạn khó có thể trau dồi được nhiều kiến thức, đặc biệt là ở những chỗ chưa hiểu bài.
Thế nên đừng ngại, hãy cứ mạnh dạn hỏi giáo viên, hỏi những người xung quanh.
Giai đoạn 6. Tinh thần, thái độ học tập nghiêm túc
Không phải ai cũng muốn học tốt bộ môn là tốt được ngay. Chúng ta cần tập cho mình một tinh thần học tập nghiêm túc, thái độ học tập rõ ràng. Chúng ta không thể khẳng định rằng, khi bạn học kỹ lý thuyết, giải được nhiều bài tập và nắm được nhiều phương pháp giải toán là ta đã học tốt. Đó là một sai lầm về cách suy nghĩ. Vì mỗi lớp học là một dạng kiến thức và một dạng tiếp cận có thể khác nhau và kiến thức càng ngày sẽ càng nâng cao nên nếu bạn có rèn cho mình một tinh thần thái độ học tập rõ ràng thì các bạn sẽ tự đặt dấu chấm cho quá trình học của mình tại thời điểm đó thôi.
Lời khuyên dành cho các bạn là, phải lên kế hoạch và deadline là một điều vô cùng cần thiết, bạn không thể chỉ học lúc vui còn lúc chán thì không học. Việc này sẽ ảnh hưởng đến tiến trình cũng như thái độ học của bạn, thái độ đóng một vai trò vô cùng quan trọng, hãy nuôi dưỡng nguồn cảm hứng học, dành sự nghiêm túc cho môn toán.
Giai đoạn 7. Học nhóm cùng bạn bè
Khi chúng ta đã có đầy đủ kiến thức cần thiết, đủ khả năng đề giao lưu học hỏi cùng bạn bè, sẵn sàng chia sẽ kiến thức mà mình nắm được và lĩnh hội kiến thức mới thì đây là giai đoạn để bạn bắt đầu làm việc đó. Đó là cách học nhóm, cách học này khá phổ biến với các bạn học sinh, bởi học nhóm có thể giải đáp thắc mắc của không chỉ một mà rất nhiều bạn học sinh với nhau. Học nhóm giúp các bạn duy trì được nguồn cảm hứng cũng như gia tăng thêm tình cảm bạn bè.
Giai đoạn 8. Rèn tính tư duy, sáng tạo với bộ môn toán
Đứng trước mỗi bài toán, thì điều chúng ta gặp phải đó là các bài toán không còn cơ bản nữa, không còn giống nhau và không còn giống các bài ta đã giải. Khi đó bạn phải tư duy, các tư duy như thế nào là hợp lý. Tư duy theo lối mòn sẽ hạn chế khả năng sáng tạo của bạn, thế nên bạn cần phải đa dạng các phương pháp giải toán. Tìm kiếm phương pháp mới sẽ giúp bạn củng cố thêm kiến thức cũ cũng như tạo nên sự thú vị và hứng thú hơn trong học tập.
Phải biết khơi dậy sự tò mò như vậy bạn mới có thể đi khám phá những bài toán ấy chứ không dừng ở việc nghe giảng và áp dụng đúng công thức như thầy cô ở trên trường. Học tập một cách khô khan mà không có bất cứ hứng thú hay niềm đam mê sẽ không giúp bạn duy trì việc học một cách lâu dài, thế nên thông minh nhất hãy biến việc học toán thành một niềm vui hằng ngày của bạn.
Giai đoạn 9. Phát huy vai trò tự học
Việc học tập là việc của mình, không học trước thì cũng phải học sau, học vào thời điểm nào là hợp lý, có phải là đến bộ môn thì mới học và không có nội dung thầy cô giao bài thì phớt lờ nó đi. Bạn phải xác định lại, cái gì muốn tốt đều tự thân do mình mang lại và tìm cách níu giữ phát triển nó và việc học tập cũng vậy, ý thức tự giác của bạn chính là chìa khóa giúp bạn thành công không chỉ riêng bộ môn Toán.
Hãy tự chủ động học ở nhà, việc học ở trên trường chỉ là một phần nhỏ, nếu không tự học bạn sẽ rất khó nắm vững kiến thức. Một bài toán dù dễ đến thế nào nhưng không giải bạn cũng sẽ không biết làm, hãy học từ những bài toán dễ đến khó nhất. Một bài toán khó là tổng hợp của nhiều bài đơn giản thế nên hãy kiên trì với nó một chút nhé!
Chúc các bạn luôn thành công và đạt nhiều thành tích tốt nhất trên con đường học tập.
(Nguồn: Thầy Trần Trung Chính - Giáo viên Toán).
