Vật lý và đời sống

Khoa học công nghệ xuất phát từ nền tảng cơ bản của chuyên ngành vật lí, nói cách khác sự phát triển của vật lí gắn bó chặt chẽ và có tác động qua lại, trực tiếp với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, công nghệ. Vì vậy, những hiểu biết và nhận thức về vật lí có giá trị to lớn trong đời sống và sản xuất, đặc biệt trong công cuộc công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước. Nói đến Vật lí là nói đến cuộc sống, bởi vì những vật dụng xung quanh chúng ta như bóng đèn, bàn là, quạt điện, tủ lạnh, ti vi, nồi cơm điện… đều được tạo ra từ những nguyên tắc, quy luật của Vật lí. Vật lí là môn khoa học thực nghiệm, kiến thức gắn kết một cách chặt chẽ với thực tế đời sống. Sau đây, chúng ta cùng tìm hiểu một số ứng dụng của vật lí trong đời sống chúng ta.

1. Nhiệt kế thủy ngân

Một ứng dụng khác của vật lí cũng rất gần gũi với đời sống là nhiệt kế thủy ngân. Trong đó, thủy ngân là bộ phận quan trọng, còn được gọi là chất đo nhiệt, khi nóng lên thể tích của thủy ngân có trong nhiệt kế sẽ nở ra, lúc đó ta sẽ thấy cột thủy ngân từ từ dâng lên. Sở dĩ thủy ngân được chọn làm chất đo nhiệt là do nó có các đặc tính vật lí và tiêu chuẩn như: có sự thay đổi mạnh về thể tích khi nhiệt độ thay đổi sao cho có thể đo được sự biến đổi rất nhỏ của nhiệt độ. Khi sử dụng ở nhiệt độ thấp, thủy ngân không bị đông cứng thành thể rắn, không bị bốc thành hơi ở nhiệt độ cao. Thủy ngân rất độc, khi tiếp xúc với cơ thể có thể gây ra nhiễm độc. Do đó, cần tránh làm vỡ nhiệt kế thủy ngân vì chúng có thể bay hơi và dễ hít phải.

2. Công trình xây dựng

Không chỉ dừng lại ở những ứng dụng cơ bản như trên, vật lí còn là cơ sở lí thuyết nền tảng cho các kĩ sư thiết kế các công trình xây dựng (cơ học vật rắn, cơ học đất, cơ học kết cấu…) giúp thiết kế được công trình một cách tối ưu. Lí thuyết về “âm học, ánh sáng, nhiệt,...” giúp thiết kế công trình chống tiếng ồn, nâng cao khả năng cách nhiệt, tạo không giang sống thoáng khí và bố trí ánh sáng hiệu quả.

3. Tia Laser trong y học                              

Ngành y phat triển vượt trội những năm gần đây nhờ vào ứng dụng của vật lý như tia X, tia Laser, tia gamma, … trong khoa chuẩn đoán hình ảnh, ngoại khoa.

Trong y học, Laser được nghiên cứu theo hai hướng sau đây: sử dụng Laser như một công cụ để nghiên cứu đối tượng sinh học phục vụ cho việc chẩn đoán và xét nghiệm; sử dụng tia Laser trong y học như một công cụ dùng để điều trị.

Ứng dụng của laser trong y học có rất nhiều, ví dụ như trong chẩn đoán, trong y học cổ truyền, trong phẫu thuật, trong nhãn khoa, trong thẩm mỹ, trong điều trị bệnh ung thư, bệnh răng hàm mặt, bệnh tai mũi họng, bệnh da liễu…

Laser được ứng dụng trong chẩn đoán và điều trị có bước sóng nằm trong khoảng 193 nanomet – 10,6 micromet, thuộc vùng tử ngoại, khả kiến và hồng ngoại gần, có thể làm việc ở chế độ xung hay chế độ liên tục.

Khi chiếu tia sáng Laser vào một hệ sinh vật như cơ thể con người, sẽ có những hiệu ứng sinh học xảy ra trong cơ thể. Những hiệu ứng sinh học này là cơ sở để sử dụng Laser trong y học phục vụ con người.

Vật lí có ứng dụng rất nhiều trong cuộc sống, thực sự cần thiết đối với tất cả mọi người. Những kiến thức cơ bản của vật lí sẽ giúp cuộc sống hàng ngày của chúng ta vừa trở nên thuận tiện lại vừa hạn chế những rủi ro không đáng có.